Câu hỏi 1: Khi nào nên thay dây đàn ???
– Thời điểm bạn thay dây đàn: Phụ thuộc vào thời lượng chơi đàn, phong cách chơi đàn. Ví dụ finger style hay picking style (Chơi bằng tay hay bằng miếng gảy). Bạn chăm sóc dây đàn ra sao (lau dây sau khi chơi, có dùng các dung dịch hỗ trợ tuổi thọ dây đàn không).
– Ngắn gọn nhất thì là: bạn nên thay dây sau 15-30 giờ chơi đàn (Hơi khó khăn với điều kiện kinh tế Việt Nam)
– Lý do: Khi chơi đàn, dây đàn sẽ bị dính bụi bẩn, mồ hôi từ tay người chơi.
– Điều này ảnh hưởng đến các vấn đề :
+ Độ rung (đàn hồi) của dây đàn (quyết định độ ngân, độ vang, thẩm mĩ… của tiếng đàn)
+ Các vấn đề liên quan đến tuning (dây mau bị phô trong quá trình chơi)
+ Bụi bẩn và mồ hôi thấm qua các vòng cuốn của dây đàn(trên bề mặt dây) và ngấm sâu vào trong lõi dây, gây ra sự ăn mòn. Chơi đàn trong tình trạng tay bẩn hoặc nhiều mồ hôi, là cách “tốt và hiệu quả nhất” để …. giảm tuổi thọ dây đàn của bạn
=> Do đó hãy lau dây đàn cẩn thận sau mỗi lần chơi đàn, cả mặt trên và mặt dưới để tăng tuổi thọ dây đàn của bạn (đặc biệt với dây kim loại).
Câu Hỏi 2: Mình muốn thay dây nylon vào đàn dây sắt có được không???
Câu trả lời rất ngắn gọn là: Điều Không Thể
– Lý do:
+ Nut (Lược đàn hay có thể gọi là phím số 0, có công dụng để chia dây): Do bán kính của dây nylon và dây kim loại khác nhau, nên lắp vào là hoàn toàn…. không khớp. Hiện tượng liên quan xảy ra là tiếng đàn bị rè, ko kêu đúng nốt (tập lâu trong tình trạng này chắc hỏng tai => tật nguyền guitar.
+ Saddle (Xương đàn): Xương đàn của đàn dây sắt và đàn nylon có cấu tạo hoàn toàn khác nhau. Đàn acoustic (theo đúng tiêu chuẩn) có 1 bộ phận là Bridge Pin (tạm dịch là ghim ngựa – mấy cục tròn tròn để giữ dây đàn). Dây kim loại qui chuẩn được làm 1 đầu tròn, bộ phận này có tác dụng ghim dây đàn lại. Cấu tạo của dây nylon qui chuẩn là gá và buộc vào ngựa đàn, chứ ko dung đến bộ phận ghim, cho nên ko thể mắc dây nylon vào 1 cây đàn dây sắt.
+ Bộ phận khóa đàn: Khoá đàn cho dây sắt thường là bé, do dây kim loại có khả năng căng rất cao, nên số vòng cuốn dây không cần nhiều. Ngược lại dây nylon độ căng ko cao như dây kim loại, nên khoá thường to và quấn được nhiều vòng dây.
Câu Hỏi 3: Ngược lại nếu mình lắp dây kim loại vào đàn nylon thì sao nhỉ???
Chỉ thực hiện khi bạn muốn sớm đưa cây đàn của mình đến… xưởng gia công đồ gỗ, hoặc … làm củi cho lò sưởi.
– Lý Do:
+ Đàn để lắp dây nylon được thiết kế hoàn toàn khác so với đàn lắp dây sắt. Có được âm thanh hoàn hảo nhất từ 1 cây đàn guitar là cả 1 quá trình nghiên cứu hàng trăm năm về sự cân bằng giữa lực căng và sự mềm dẻo. Dây nylon có lực căng ít hơn dây sắt, vì thế mặt đàn dây nylon được làm mỏng + các bộ phận như lược đànvà xương đàn được làm bằng chất liệu mềm hơn đàn dây sắt rất nhiều, do yêu cầu tạo ra âm thanh sáng, độ ngân lâu, độ vang, âm lượng của đàn dây nylon.
+ Lắp dây sắt lên đàn nylon là 1 cách “phá đàn” rất “hiệu quả”. Do có lực căng lớn, sau 1 thời gian lắp dây sắt lên, cần đàn của bạn sẽ… cong veo, ngựa đàn và lược đàn sẽ mòn 1 cách …tuyệt đối.
+ Ngoài ra, ở đàn acoustic dây sắt, có 1 bộ phận gọi là truss rod. Đó là 1 thanh kim loại được ăn sâu bên trong cần đàn, có tác dụng gia tăng khả năng chịu lực cho cần đàn, đồng thời điều chỉnh độ cong thẳng của cần đàn theo ý thích(bằng cách vặn bằng vít lục lăng). Bộ phận này hoàn toàn không có ở đàn dây Nylon.(đàn lắp dây sắt chất lượng kém cũng ko có bộ phận này)
Tóm lại: mỗi cây đàn sinh ra đều để làm nhiệm vụ của riêng nó, đàn dây kim loại để chơi dây kim loại, đàn dây nylon để chơi dây nylon. Đừng ai dại dột thử thách những điều không nên (thậm chí không thể) mà oan gia rơi lệ vì hỏng đàn.
Nguồn: Sưu tầm
Thoại Nguyễn
Software Development Engineer at Mobile App Freelancer | Leader at Airline Band | Former Musical Instrument Team Leader at Passion Club – CLB Nghệ Thuật trường Đại học Công Nghệ