Ở bài viết này, chúng ta sẽ tôn vinh những kiến trúc sư đã đóng góp ý tưởng làm thay đổi bộ mặt của kỷ nguyên chơi guitar điện.
Chất âm mộc của những cây đàn Acoustic cho ta cảm nhận chất âm nguyên sơ nhất của guitar. Nhưng những âm thanh thú vị nhất của nó đều được tạo ra từ những cây guitar điện.
Ra đời khi đài phát thanh, máy bay chạy bằng năng lượng và động cơ đốt trong vẫn còn là những công nghệ mới. Guitar điện được thiết kế để giúp các nghệ sĩ guitar có thể chơi cân bằng với phần còn lại của ban nhạc.
Việc chạy theo khối lượng cùng với việc chạy theo tốc độ, độ cao và mã lực đã xác định những bước nhảy vọt về công nghệ của thời đại. Guitar điện cũng thú vị như bất kỳ chiếc máy bay phản lực hay ô tô nào. Khả năng tạo ra tiếng đàn đúng cách đã cho phép nó thoát ra khỏi cái bóng của các loại nhạc cụ dây khác – đặc biệt là banjo – và nổi lên như một nhạc cụ dành riêng cho dòng nhạc Rock ‘n’ Roll.
Nhân dịp guitar điện kỷ niệm 90 năm thành lập, chúng ta sẽ cùng điểm qua 50 gương mặt tiên phong về thiết kế của guitar điện. Danh sách những người có ảnh hưởng lớn bao gồm những bậc thầy như Leo Fender, cùng với một số nhân vật ít nổi tiếng hơn nhưng có những đóng góp rất to lớn.
Theo thứ tự bảng chữ cái, chúng ta sẽ điểm tên những người tiên phong có ý tưởng giúp thay đổi bộ mặt của cây guitar điện…
1. Bill Aitken
SynthAxe là một phát minh của người Anh những năm 80, được thiết kế bởi Bill Aitken, Mike Dixon và Tony Sedivy. Và nó bắt đầu cho chúng ta hình dung lại đàn guitar một cách tổng thể.
Trông nó giống như một con tàu vũ trụ của tương lai. Nó được trang bị các bộ chuyển đổi cao độ sang điện áp thông thường. Và thay vào đó cảm nhận mọi sắc thái của các kỹ thuật chơi đặc biệt và chuyển đổi chúng thành MIDI. Synthaxe có giá khoảng 6.000 bảng Anh và chưa đến 100 chiếc được bán ra.
2. Larry Allers
Một người hùng thầm lặng, Larry Allers là một người có ý tưởng quan trọng tại trụ sở của Gibson ở Kalamazoo, nơi ông bắt đầu làm việc trong những năm 30. Ông được thăng chức làm trưởng bộ phận chế biến gỗ của công ty sau thành công của chiếc Les Paul Goldtop 1952. Và Larry có thể cũng là người dẫn đầu việc phát triển và thiết kế ban đầu của SG, Flying V, Explorer và ES-335.
3. Dan Armstrong
Vào cuối những năm 60, Ampeg đã thuê Dan Armstrong, một thợ sửa đàn ở New York, thiết kế một cây đàn guitar và bass để kết hợp với những chiếc Amp(Amplifier) của mình. Dan đã chạm khắc những phần thân đặc biệt của Ampeg See-Throughs từ Lucite trong suốt. Và những chiếc pickup có khả năng hoán đổi vị trí của Bill Lawrence được thêm vào làm tăng độ rung. Tuy nhiên, do chất liệu nhựa dẫn đến các vấn đề về trọng lượng và sự không ổn định trong điều chỉnh khiến See-Throughs của Dan đã biến mất vào năm 1971.
4. Paul Barth
Là người tiên phong trong lĩnh vực guitar Bờ Tây nước Mỹ những năm 30, Paul Barth đã giúp tạo ra một số cây guitar điện ban đầu và chiếc pickup điện từ đầu tiên. Vào những năm 50, ông làm việc tại Rickenbacker, công ty Barth của riêng ông và Magnatone. Năm 64, ông thành lập Bartell, nơi tạo ra dòng sản phẩm bao gồm một cây đàn guitar có cần đàn bất thường và tuổi thọ ngắn.
5.Travis Bean
Khi Travis Bean trang bị những chiếc cần đàn bằng nhôm trên những cây đàn guitar mà ông sản xuất vào những năm 70 ở California cùng với các đối tác Marc McElwee và Gary Kramer, ông đã dự định vật liệu này mang lại độ cứng nhất quán, giảm độ rung và độ bền tốt. Cây đàn với cần đàn bằng nhôm, những chiếc pickup và ngựa đàn cũng được bảo vệ bằng nhôm, khung headstock hình chữ T, body bằng gỗ. Công ty của Travis tồn tại đến cuối thập kỷ.
6. George Beauchamp
Tại các công ty Ro-Pat-In và Electro ban đầu của Rickenbacker, công trình tiên phong của George Beauchamp đã mang đến các loại thép lòng dòng A vào năm 1932. Những chiếc ‘Frying Pans‘ này là những cây guitar đầu tiên có pickup điện từ – thiết kế kiểu ‘móng ngựa’ của George.
Sau đó là các mẫu Bakelite 1935 của Rickenbacker, bao gồm cả chiếc Bakelite Spanish, chiếc guitar điện body đặc đầu tiên được bán ra. George rời công ty vào năm 1940 và qua đời ngay sau đó.
7. Vinnie Bell
Danelectro đã hợp tác với nghệ sĩ guitar Vinnie Bell vào năm 1962 để thiết kế Bellzouki, một cây guitar điện 12 dây lấy cảm hứng từ đàn bouzouki truyền thống của Hy Lạp.
Cây 7010 với một pickup trông hơi giống một chiếc bouzouki, với body hình tròn giống đàn mandolin cỡ lớn, trong khi cây 7020 với hai chiếc pickup được trang trí công phu hơn một chút.
Danelectro tuyên bố trong catalogue(danh mục) của mình rằng Bellzoukis gợi lên sự quyến rũ và hương vị bí ẩn của thời gian và không gian xa xôi.
8. Paul Bigsby
Trong khi anh ấy được biết đến nhiều nhất với bộ phận rung, nhạc cụ nổi tiếng nhất của Paul Bigsby là cây đàn rất chắc chắn mà anh ấy đã chế tạo riêng cho Merle Travis.
Được hoàn thành vào năm 1948, nó ảnh hưởng đến một số khía cạnh danh tiếng sau này của Leo Fender. Paul đã sản xuất một cây guitar điện có cần đàn xuyên qua body cho Les Paul cùng thời điểm đó. Ông cũng tạo ra cây đàn điện có 2 vết khuyết đầu tiên. Và vào năm 1952, ông đã chế tạo ra cây đàn điện solid có 2 chiếc cần đàn đầu tiên.
9. Dick Burke
Tại Rickenbacker, Dick Burke đã thiết kế một chiếc headstock 12 dây rất khéo léo. Bài toán ở đây là cần lắp 12 dây vào một chiếc headstock có kích thước thông thường dùng để lắp sáu dây. Đầu tiên, anh ấy giữ sáu khóa như bình thường, mỗi bên có ba khóa, sau đó định tuyến hai kênh song song trên mặt của headstock. Gắn bộ khóa thứ hai ở góc 90 độ so với bộ đầu tiên. các núm vặn quay về phía mặt sau của headstock. Chiếc headstock Rick 12 được nhìn thấy lần đầu tiên vào năm 1964, vẫn đang phát triển mạnh mẽ cho đến ngày nay.
10. Jim Burns
Burns London được thành lập vào năm 1959, và cây đàn đặc biệt nhất của Jim Burns là Bison of ’61. Phần thân được điêu khắc của nó có một cặp sừng cắt dốc về phía trước và có một chiếc cần nhún rất ấn tượng, đồ kim loại mạ vàng, một hệ thống truss-rod sáng tạo và pickup trở kháng thấp.
Công ty Burns được Baldwin mua lại và trải qua nhiều thay đổi trong những năm 70, và Jim ngừng sản xuất guitar vào những năm 80.
11. Ray Butts
Vào những năm 50, Chet Atkins đã yêu cầu Ray Butts làm một chiếc pickup cải tiến cho mẫu đàn có chữ ký Gretsch của mình. Ray điều hành một cửa hàng âm nhạc ở Cairo, Illinois, và chế tạo một bộ amp rất ấn tượng tích hợp sẵn hiệu ứng tape echo, và Chet đã sử dụng một chiếc. Ray đã đưa ra ý tưởng humbucker Filter’Tron, được Gretsch giới thiệu vào năm 1958, cùng thời điểm với ý tưởng humbucking của Gibson.
12. Bill Carson
Leo Fender đã sẵn sàng cho những gì các nhạc sĩ muốn, và Bill Carson – một nghệ sĩ guitar swing ở phương Tây – đã tìm kiếm những cải tiến cho cây Telecaster của mình. Có vẻ yêu cầu của Bill vào đầu những năm 50 về một cây đàn guitar “vừa vặn như một chiếc áo sơ mi đẹp” đã giúp nhóm nghiên cứu tại Fender phát triển thân đàn Stratocaster’s Original Contour Body mới với cần đàn và các đường cong cũng như độ dốc mang lại cảm giác thoải mái hơn.
13. Walter Churchill
Valco, công ty sản xuất các thương hiệu National, Supro và Airline, đã giới thiệu những cây đàn guitar với thân bằng sợi thủy tinh vào đầu những năm 60.
Walter Churchill là kỹ sư chủ chốt của những cây đàn guitar mới, được gọi là các mẫu Res-o-Glas. Các vấn đề sản xuất và chi phí đã cản trở sự phát triển của Valco. Đến năm 1968, Valco đã ra đi do bị ảnh hưởng bởi việc mua lại công ty Kay ốm yếu một cách thiếu khôn ngoan dẫn đến phá sản.
14. Vince Cunetto
Cây đàn Relic – nhạc cụ mới mà lại cũ – được Fender tung ra vào những năm 90. Lúc đầu, Vince Cunetto sản xuất chúng ngoài công trường tại xưởng Missouri của mình từ các bộ phận do Fender cung cấp.
Một vài năm sau, việc sản xuất chuyển hoàn toàn sang Custom shop của Fender. Vince từng ước tính rằng từ năm 1995 đến năm 1999, ông đã chế tạo được 4.800 chiếc Fender kiểu cũ – điều này đã thúc đẩy một ngành công nghiệp hoàn toàn mới về lĩnh vực custom đàn theo kiểu cũ.
15. Nat Daniel
Danelectro được thành lập tại New Jersey vào năm 1946 bởi Nathan Daniel, lúc đầu họ làm amp. Vào năm ’54, ông đã làm thêm cả guitar, một số cây mang nhãn hiệu Silvertone cho các công ty đặt hàng qua thư Sears, Roebuck.
Các nhạc cụ của Nat duy trì sự chú trọng của mình vào vật liệu rẻ tiền (đặc biệt là gỗ thông và ván sợi) và phương pháp sản xuất đơn giản, bao gồm U-1, U-2, Long horn và Short horn, đàn 12 dây, đàn đôi và bass sáu dây.
16. Jol Dantzig
Paul Hamer và Jol Dantzig bắt đầu với mẫu đàn lai có tên Explorer-Les Paul. Một đồng nghiệp đã chế tạo, biến nó thành mẫu đàn mang thương hiệu Hamer đầu tiên của họ, mẫu Standard.
Tiếp theo là mẫu Hamer Sunburst, vào năm 1977, dựa trên Les Paul Junior với mặt top gỗ mapple và pickup humbuckers DiMarzio. Jol đã chứng minh rằng các yếu tố cấu thành phong cách cổ điển trong một cây đàn hiện đại có thể thu hút những người chơi đương đại, trong khi hai thương hiệu lớn đang lúng túng.
17. Harry DeArmond
Bud Rowe của Rowe Industries đã hợp tác với Harry DeArmond vào những năm 1930 để sản xuất pickup và sau này là cả effect.
Những thiết kế của Harry bao gồm chiếc pickup được trang bị thêm thương mại hóa đầu tiên – và chiếc pickup Rhythm Chief sau này, với thanh kẹp và bộ điều khiển tích hợp, là một phiên bản phổ biến. Vào cuối những năm 40, ông đã nghĩ ra một trong những chiếc effect pedal đầu tiên cho guitar, chiếc tremolo DeArmond Trem-Trol No. 800.
18. Russ Deaver
Cây đàn điện 12 dây đầu tiên được giới thiệu là một nửa của cây đàn đôi kỳ quặc, Stratosphere Twin, được thiết kế vào khoảng năm 1954 bởi anh em Russ và Claude Deaver.
Chiếc cần bên dưới là loại 6 dây thông thường, phía trên là 12 dây được điều chỉnh một cách khác thường để tạo ra âm thanh hòa quyện giữa hai cây đàn guitar. Twin đã đi trước thời đại, nhưng công ty Stratosphere đã ngừng kinh doanh nó vào năm 1959.
19. Dick Denney
Được biết đến nhiều hơn với chiếc amp AC30 và các mẫu amply Vox khác, Dick Denney đã phát minh ra một biến thể của Vox’s Phantom được gọi là guitar-organ.
Lần đầu tiên được tung ra thị trường vào năm 1964, các phím đàn của nó có các điểm tiếp xúc đặc biệt kết nối với một phần của các bộ phận bên trong của một chiếc Vox organ được tích hợp trong body. Tuy nhiên, nó rất khó chơi – cần đàn rộng hơn ở về phía headstock so với phía body – và chỉ tồn tại trong thời gian ngắn.
20. Ray Dietrich
Gibson đã giới thiệu Ray Dietrich, một nhà thiết kế xe hơi huyền thoại, để thiết kế các mẫu Firebird mới của công ty vào năm 1963.
Điều bất thường đối với thương hiệu, ‘những chú chim có cấu tạo xuyên suốt cổ’. Hình dạng offset body của chúng – giống như một chiếc Explorer với những đường cong – gọi là mẫu ‘body ngược’. Các vấn đề sản xuất và những điểm yếu về phần đầu/cần đàn khiến họ phải sửa thành thiết kế ‘không đảo ngược’, thay cho các phiên bản ban đầu vào năm 1965.
21. Larry DiMarzio
Đi đầu trong việc thay thế những chiếc pickup vào những năm 70 và công ty của Larry DiMarzio ở New York đảm nhiệm chính phần công việc này.
Một trong những chiếc pickup đầu tiên của DiMarzio là Super Distortion, được giới thiệu vào khoảng năm 1972 sau khi Larry nhận thấy rằng một số guitarist không hài lòng với các loại pickup có sẵn từ Gibson và những hãng khác. Ông muốn trang bị thêm cho họ một chiếc pickup mạnh mẽ và nhạy bén hơn.
22. Leo Fender
Clarence Leonidas Fender được cho là người có cái tên nổi tiếng nhất về headstock. Ông mở một cửa hàng radio vào năm 1938 và sau đó thành lập K&F, nỗ lực đầu tiên của ông trong việc chế tạo guitar và amp. Ông thành lập Fender Electric Instrument Co vào cuối năm 1947, và phần còn lại chắc chắn là lịch sử: Telecasters, Stratocasters, Jazzmasters, v.v. – tất cả đều gắn quả logo Fender nổi tiếng đó.
23. Watt Fuller
Cây đàn guitar điện đầu tiên của Gibson, E-150 steel năm 1935, có một chiếc pickup duy nhất được thiết kế bởi Walt Fuller, một kỹ sư của công ty. Những năm sau đó, Gibson giới thiệu ES-150, chiếc guitar điện đầu tiên của hãng ở Tây Ban Nha, cũng là mẫu đàn ‘Charlie Christian‘ của Walt với vỏ hình lục giác theo phong cách Deco. Vào cuối những năm 40, Walt đã vượt qua điều đó và cho ra đời chiếc pickup đơn giữa thời kỳ cổ điển của Gibson, chiếc P-90.
24. Charlie Hayes
Không biết ai tại Fender đã gợi ý rằng một chiếc guitar điện từ Tây Ban Nha có thể hoạt động tốt cùng với amply và guitar thép của công ty. Nhiều thông tin cho rằng đó là nhân viên bán hàng Charlie Hayes. Nếu anh ấy làm vậy, đó là đóng góp quan trọng nhất của Charlie cho sự thịnh vượng của Fender vì kết quả là Telecaster, lần đầu tiên được nhìn thấy vào năm 1950 với tên gọi Esquire và sau đó là Broadcaster.
25. Grover Jackson
Sau khi Wayne Charvel bán doanh nghiệp của mình cho Grover Jackson vào năm 1978, Grover đã phát triển những cây đàn mang thương hiệu Charvel và Jackson, đồng thời chế tạo một trong những mẫu đàn extremely-rock phổ biến bậc nhất những năm 80.
Anh ấy đã sử dụng thân đàn nhọn, khóa rung và cần rung SuperStrat, đặc biệt là với các mô hình Randy Rhoads và Jackson Soloist. Grover rời đi vào năm 1989 sau khi công ty của ông được International Music Corporation (IMC) mua lại vào năm 1985.
Cây đàn của bạn có nằm trong những thiết kế của các kiến trúc sư bên trên không? Hãy để lại bình luận phía dưới cho Guitar Zone biết và nếu chưa nằm trong số đó thì các bạn đón đọc ở phần 2 nhé!
Nguồn: Guitar World
Thoại Nguyễn
Software Development Engineer at Mobile App Freelancer | Leader at Airline Band | Former Musical Instrument Team Leader at Passion Club – CLB Nghệ Thuật trường Đại học Công Nghệ